Phòng Viêm Phổi Trẻ Em – Khi Hà Nội Lên Top 3 Thế Giới Về Ô Nhiễm Không Khí

Theo Unicef, cứ mỗi 43 giây, bệnh viêm phổi trẻ em lấy đi 1 sinh mệt bé bỏng. Ô nhiễm không khí chiếm 50% nguyên nhân viêm phổi trẻ em (chưa bao gồm các bệnh khác về nhiễm trùng đường hấp).

WHO ước tính năm 2016 có 600.000 trẻ em chết vì nhiễm trùng đường hô hấp dưới cấp tính do không khí ô nhiễm.

Cuối năm 2023 và đầu năm 2024, thành phố lớn như Hà Nội, Hồ Chí Minh liên tục vào top 10 thành phố ô nhiễm nhất thế giới, thậm chí top 3 (Hà Nội, ngày 30/12/2023, ở mức 216 theo IQAir). Đây là báo động nguy hiểm đặc biệt với trẻ em, đối tượng rất dễ bị tổn thương do ô nhiễm không khí và mắc bệnh hô hấp (nhiễm trùng đường hô hấp, viêm phổi trẻ em, hen suyễn, tim mạch…)

Viêm phổi giết chết nhiều trẻ em hơn bất kỳ bệnh truyền nhiễm nào khác. Trong đó, châu Á và châu Phi là nơi chiếm số lượng nhiều nhất (Unicef).

Vì sao bệnh viêm phổi ở trẻ em dễ xảy ra?

Trẻ em thở nhanh hơn người lớn và do đó hấp thụ nhiều chất ô nhiễm hơn (vi khuẩn, vi rút hoặc nấm trong không khí…). Chúng cũng dễ lăn lê bò lết chơi đùa và tiếp xúc gần mặt đất hơn, nơi một số chất ô nhiễm đạt nồng độ cao nhất, chính vào thời điểm não và cơ thể của trẻ vẫn đang phát triển và hệ miễn dịnh chưa hoàn thiện, chưa kể các yếu tố về thiếu hụt dinh dưỡng hay các bệnh nền khác ở trẻ nhỏ (HIV, suy dinh dưỡng…).

Trẻ em dưới 1 tuổi thở từ 30-60 nhịp (Medical News Today) nhanh gấp 3 lần người lớn với 12-20 nhịp (Healthline). Trẻ nhỏ thường có nhịp thở cao hơn trẻ lớn và giảm dần khi trưởng thành.

Tác hại của ô nhiễm không khí dẫn đến viêm phổi trẻ em

Theo WHO, mỗi ngày có khoảng 93% trẻ em trên thế giới dưới 15 tuổi (1,8 tỷ trẻ em) phải hít thở không khí ô nhiễm đến mức khiến sức khỏe và sự phát triển gặp nguy hiểm trầm trọng, nhiều em đã tử vong là hậu quả của ô nhiễm không khí. Bên cạnh đó, khi phụ nữ mang thai tiếp xúc với không khí ô nhiễm, có nhiều khả năng sinh non và sinh con nhẹ cân.

Tác hại ô nhiễm không khí cũng ảnh hưởng đến sự phát triển thần kinh và khả năng nhận thức, đồng thời có thể gây ra bệnh viêm phổi ở trẻ, hen suyễn và ung thư.

Khi một đứa trẻ bị nhiễm viêm phổi trẻ em, phổi của chúng chứa đầy chất lỏng và trở nên khó thở. Trẻ em có hệ thống miễn dịch chưa trưởng thành (tức là trẻ sơ sinh) hoặc bị suy yếu – chẳng hạn như do suy dinh dưỡng hoặc mắc các bệnh như HIV – sẽ dễ bị viêm phổi hơn rất nhiều.

Triệu chứng của viêm phổi trẻ em

Viêm phổi trẻ em là một bệnh nhiễm trùng ở phổi, triệu chứng phổ biến nhất là ho, khó thở và sốt. Trẻ bị viêm phổi thường thở nhanh hơn nữa hoặc ngực dưới có thể hóp vào hoặc co lại khi hít vào (ở người khỏe mạnh, ngực nở ra khi hít vào).

Viêm phổi trẻ em dễ lây lan qua các hạt trong không khí (ho hoặc hắt hơi). Nó cũng có thể lây lan qua các chất lỏng khác, như máu khi sinh con hoặc từ các bề mặt bị ô nhiễm.

Cách phòng ngừa viêm phổi trẻ em

Đầu tiên, chúng ta chưa thể ngay lập tức loại bỏ các nguyên nhân gây ô nhiễm không khí ngoài trời liên quan đến xử lý khí thải, khói xe phương tiện giao thông, đốt rác, bức xạ nhiệt,… Và thậm chí, có thể phải đối diện với ô nhiêm không khi dài hạn và ngày một tệ hơn. Tuy nhiên, chúng ta luôn có cách để phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro viêm phổi trẻ em.

Ở góc độ gia đình, theo Unicef, viêm phổi có thể được ngăn ngừa ngay từ đầu bằng giải pháp bền vững thông qua tăng cường các biện pháp bảo vệ:

• Dinh dưỡng đầy đủ cho trẻ, bắt đầu từ khi mẹ mang thai càng tốt. Có thể ngăn ngừa bệnh viêm phổi nếu trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ được bú sữa mẹ sớm.

Tham khảo thêm bài viết: Nuôi Con Bằng Sữa Mẹ – Nuôi Dưỡng Thân Tâm Trí Đến Cuối Đời

Hãy nuôi dưỡng hệ miễn dịch tự nhiên của trẻ, củng cố sức khỏe tổng thể. Bắt đầu từ dinh dưỡng cho mẹ bầu, ăn dặm cho trẻ với thực phẩm toàn phần từ hệ vi sinh vật trong đất, đặc biệt chất béo cực kỳ cần thiết cho dinh dưỡng và phát triển chiều cao của trẻ.

• Giảm tiếp xúc ô nhiễm không khí (khiến phổi dễ bị nhiễm trùng hơn)

Chị em ta vẫn có thể xử lý không khí, không gian trong nhà mình thông qua việc hạn chế sử dụng các chế phẩm, mỹ phẩm, nước rửa vệ sinh công nghiệp luôn kèm hương nhân tạo, chất hữu cơ dễ bay hơi VOCs. Thay vào đó, thường xuyên làm sạch, tẩy uế, khử vi khuẩn xấu trong không khí bằng thắp đốt nhang nụ như cách người xưa thường làm dù chưa gặp ô nhiễm như hiện nay.

• Vệ sinh sạch sẽ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc rửa tay bằng xà phòng được cải thiện sẽ làm giảm nguy cơ viêm phổi bằng cách giảm tiếp xúc với vi khuẩn.

Cách lựa chọn dung dịch vệ sinh trong nhà tác động đến chất lượng không khí, đặc biệt với trẻ nhỏ. Chị em hãy lưu ý dùng xà bông không mùi cho trẻ, hoặc xà bông tự nhiên, không chỉ giúp cách ly vi khuẩn mà còn nuôi dưỡng hệ vi sinh vật làn da, hạn chế viêm da và tăng cường đề kháng làn da cho trẻ.

Dường như thường ngày, chị em vẫn nghĩ mình cho con ăn đủ chất, vệ sinh đúng cách hay không khí trong nhà đang sạch sẽ. Tuy nhiên, những hiểu lầm về sức khỏe dinh dưỡng có thể âm thầm làm mất đi cơ hội tăng cường đề kháng thổng thể cho trẻ.

Nếu chị em muốn xem một góc nhìn mới và chuyên sâu hơn về quan điểm như thế nào thực là đủ chất, sạch sẽ và an toàn, hãy tham khảo loạt bài viết của noom tại các chuyên mục nhé.

Tư liệu tham khảo:

https://www.unicef.org/stories/childhood-pneumonia-explained

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK536940/

https://www.who.int/vietnam/health-topics/air-pollution

Bài viết cùng chủ đề:

Tổng Quan Biến Đổi Khí Hậu Ở Việt Nam & Giải Pháp Sức Khỏe Bền Vững

Cuộc Sống Tự Nhiên – Nâng Cao Trí Nhớ, Suy Nghĩ Logic và Hạnh Phúc

Lối Thoát Nào Cho Viêm Da Cơ Địa Ở Trẻ Em