Men Vi Sinh Probiotic Vô Dụng, Lâu Dài Độc Hại

Men vi sinh Probiotic được chị em ưu ái dùng cho các con của mình để tốt cho đường ruột, nhưng đâu ai có ngờ, quốc cho người mẹ này một cú lừa.

Axit dạ dày tiết ra sẽ giết chết các chủng vi khuẩn probiotic cũng như các vi khuẩn hội sinh trong dạ dày, nếu probiotic bổ sung nào vượt qua được acid dạ dày thì có thể chứa mã gene kháng kháng sinh.

Vì vậy, các sản phẩm men vi sinh probiotic tràn lan trên thị trường rồi tràn vào dạ dày con yêu của mẹ và gia đình mình hoặc là vô dụng vô hại chỉ tốn tiền, tốn hy vọng hoặc gây độc hại.

Chị em và đặc biệt các mom, cùng Noom tìm hiểu về mặt trái của men vi sinh probiotic.

Mối liên hệ giữa Probiotic & Bộ não thứ 2 – Hệ vi sinh vật đường ruột

Cơ chế sinh bệnh trên cơ thể chúng ta dựa theo sự xáo trộn (thay đổi thành phần và chức năng) của hệ vi sinh vật đường ruột, tác động đến khả năng miễn dịch và sinh học thần kinh. Hệ vi sinh vật đường ruột được xem là bộ não thứ 2 của con người.

Ruột là nơi cư trú mật độ cao của hệ sinh thái vi sinh vật. Probiotic có lợi:

• Cân bằng, cải thiện, điều khiển hệ vi sinh vật tự nhiên bản địa, ức chế mầm bệnh tiềm ẩn trong đường tiêu hóa, đường ruột bằng cách kích thích vật chủ sản xuất β-defensin (liên quan đến khả năng kháng lại sự xâm chiếm của vi khuẩn trên bề mặt biểu mô) và IgA (kháng thể có vai trò miễn dịch của màng nhầy).

• Điều hòa khả năng miễn dịch và củng cố hàng rào niêm mạc bằng cách duy trì các mối nối chặt chẽ và kích thích sản xuất chất nhầy.

Trạng thái “sống” là không thể thiếu đối với probiotic để bảo vệ vật chủ khỏi mầm bệnh. Bởi các chủng probiotic chết/ức chế bởi axit dạ dày không còn khả năng liên kết đặc hiệu với niêm mạc hoặc tạo ra axit hữu cơ có lợi.

Probiotic là gì? Tác dụng của probiotic?

Probiotic là các chủng vi sinh vật “sống” thuộc vào nhóm hệ vi sinh vật đường ruột, có số lượng lên hàng tỷ, có mặt ở cả ruột động vật lẫn con người. 

Ở người, chúng ta quen thuộc với tên gọi men vi sinh probiotic hay vi sinh vật đường ruột. Tất nhiên, chúng cư trú trong đường tiêu hóa con người, sống cộng sinh tự nhiên với con người và đóng vai trò quan trọng:

• Giúp bạn tiêu hóa và tham gia vào chuyển hóa thức ăn

• Hỗ trợ miễn dịch, kháng viêm, chống lại bệnh tật

• Thậm chí, tạo ra vitamin.

• Giúp giảm các triệu chứng đau bụng ở trẻ bú sữa mẹ và xuất hiện các vấn đề dị ứng như bệnh chàm ở trẻ sơ sinh

• Giúp giảm viêm ruột hoại tử ở trẻ non tháng

• Giúp giảm triệu chứng kém tiêu hóa lactose

• Giảm nguy cơ hoặc thời gian nhiễm trùng đường hô hấp trên (chẳng hạn như cảm lạnh thông thường) hoặc nhiễm trùng đường ruột.

Probiotic có những loại nào?

Probiotic lên đến hàng tỷ loại vi sinh vật. Phổ biến nhất là vi khuẩn thuộc nhóm có tên Lactobacillus và Bifidobacteria. Những vi khuẩn khác cũng có thể được sử dụng làm chế phẩm sinh học và các loại nấm men như Saccharomyces boulardii. 

Nhìn chung, Lactobacilli và Bifidobacteria cho thấy khả năng kháng axit cao đáng kể. Mặc dù cả hai nhóm vi khuẩn đều có thể tồn tại trong điều kiện axit có độ pH 3-4, nhưng điều này không mạnh bằng độ axit dạ dày cao nhất pH 1-2.

 Probiotic có ở thực phẩm nào?

Probiotic được tìm thấy ở các thực phẩm lên men như dấm, bánh bò lên men tự nhiên, bánh mì sourdough, sữa chua phô mai, cơm mẻ, cơm rượu, dấm, hoa quả ngâm đường lên men, cider, rau củ quả muối, các loại đậu lên men (natto, tempheh), cá thịt lên men, nước mắm, nước tương lên men tự nhiên…

Như vậy, môi trường để tạo nên và duy trì probiotic là môi trường carbonhydrate, nước hoặc/và protein. Các môi trường chất béo như dầu thực vật không chứa nước hoặc protein thì probiotic không tồn tại được. 

Mặc dù chứa probiotic nhưng đi vào dạ dày cũng không (hiếm /ít) tồn tại tuy nhiên chủ yếu dễ tiêu hóa lại là các axit hữu cơ được tiết ra bởi các chủng vi khuẩn probiotic (ví dụ axit lactic) và axit béo chuỗi ngắn (ví dụ axit acetic) được coi là có tác dụng diệt khuẩn đáng kể đối với mầm bệnh. Ngoài ra các axit hữu cơ này cũng được sản sinh trong quá trình lên men thực phẩm, sẽ giúp dễ tiêu hóa hơn khi chúng ta ăn thực phẩm lên men.

Tác hại khi ăn/uống bổ sung men vi sinh probiotic

Cú lừa men vi sinh probiotic – Không có lợi khuẩn sống như quảng cáo

Men vi sinh probiotic là sản phẩm thương mại sản xuất chiết tách công nghiệp phổ biến với tên gọi là gói men tiêu hóa probiotic, viên uống men vi sinh probiotic, hoặc bổ sung lợi khuẩn probiotic.

Chúng được quảng cáo như một chế phẩm chứa vi sinh vật, mang lại lợi ích cho đường ruột mà nhiều người dùng vẫn tin là có thật:

• Tăng cường vi khuẩn có lợi và ức chế các vi khuẩn có hại

• Cân bằng hệ vi sinh đường ruột và mang lại sức khỏe cho người sử dụng 

• Đặc biệt có cả probiotic cho trẻ sơ sinh. 

Tuy nhiên, trong bài nghiên cứu có tên “Bổ sung men vi sinh probiotic, có lợi hay cường điệu hóa?” đăng trên Trung tâm Thông tin Công nghệ sinh học Quốc gia (NCBI) ngày 2 tháng 8 năm  2020. NCBI chỉ ra nguy cơ sản phẩm men vi sinh probiotic lưu hành trên thị trường không chứa con men vi sinh probiotic. Nếu có, men vi sinh có thể gây tổn hại đến sức khỏe đường ruột – bộ não thứ 2 của con người một cách rất nặng nề.

Các gói chế phẩm men vi sinh probiotic được chứng minh không có khả năng chịu đựng axit và muối mật của dạ dày và tuyến mật. Phần lớn các sản phẩm men vi sinh chủ yếu chứa các chủng Lactobacillus ở dạng lỏng, dạng khô, dạng nén, dạng viên và việc này không bảo quản được men vi sinh sống sót. 

Trong quá trình đi vào cơ thể:

• Thức ăn tiếp xúc với nước bọt (pH 6,5-7,5) tối đa 1 phút 

• Dịch dạ dày (thấp nhất pH 1.0) trong 1,5 đến 4 giờ. 

• Đi qua ruột non (pH 6,6) khoảng 1-5 giờ và ở lại ruột già từ 10 giờ đến vài ngày.

Một số nhà sản xuất tuyên bố có quy trình công nghệ sản xuất chế phẩm probiotic tân tiến lưu giữ được Lactobacillus sống nhưng vẫn không vượt qua được hệ tiêu hóa phức tạp với môi trường pH thay đổi 7.4, 3.0, 1.5 để đến ruột. Điều này tiêu diệt hầu hết các vi khuẩn, bao gồm cả men vi sinh. 

Nghiên cứu này kết luận hoàn toàn không đảm bảo rằng men vi sinh từ các chất bổ sung có thể mang lại những lợi ích sức khỏe như đã tuyên bố hay không và ở mức độ nào.

Kháng kháng sinh do men vi sinh probiotic

Men vi sinh probiotic ngoài việc không có tác dụng, còn hàm chứa một nguy hại rất lớn mà các nhóm nghiên cứu chỉ ra nguy cơ kháng thuốc kháng sinh. Minh họa bên dưới phỏng theo Zheng và cộng sự, năm 2017.

Sinh hóa của kháng thuốc bao gồm: 

(A) thay đổi vị trí đích của kháng sinh

(B) giảm hấp thu kháng sinh

(C) làm bất hoạt kháng sinh

(D) tạo ra các mục tiêu thay thế kháng kháng sinh.

Quá trình kháng kháng sinh thông qua: 

(i) đột biến bộ gen của vi khuẩn hoặc bằng cách thu được các yếu tố di động thông qua chuyển gen ngang bao gồm 

(ii) các sự kiện liên hợp liên quan đến lông hữu tính hoặc 

(iii) hấp thu trực tiếp các đoạn DNA bằng cách biến đổi hoặc với sự trợ giúp của vi khuẩn trong các sự kiện tải nạp. 

Vi khuẩn probiotic từ các chất bổ sung chứa các yếu tố quyết định kháng thuốc (i) có thể chuyển các yếu tố di động của chúng sang vi khuẩn đường ruột chủ (ii). Hệ vi sinh vật đường ruột, theo thời gian, có thể hình thành một kho chứa các gen kháng thuốc kháng sinh (iii), đến lượt chúng, có thể được chuyển (iv) sang mầm bệnh cơ hội (v) trong đường tiêu hóa, do đó khiến kháng sinh không có hiệu quả.

Nghiên cứu này đã sàng lọc các chất bổ sung men vi sinh về độ nhạy cảm với hơn 30 loại kháng sinh đại diện cho các cơ chế hoạt động khác nhau. Các chất bổ sung men vi sinh đại diện cho số lượng vi khuẩn sinh học lớn nhất được con người tiêu thụ trong tất cả các loại thực phẩm vì chúng chứa hàng tỷ quần thể vi khuẩn sinh học thường không đồng nhất trên mỗi khẩu phần. 

Hơn nữa, trong quá trình sản xuất, các chủng probiotic thương mại được thiết kế có chủ đích, mang yếu tố kháng thuốc nhằm mục đích chọn lọc. Các gen kháng thuốc mang thành phần di động của men vi sinh, có thể chuyển gen ngang sang vi khuẩn đường ruột thường trú sẵn trong cơ thể người. Theo thời gian, chúng sẽ tích tụ các yếu tố gây kháng thuốc. Từ đó, dễ chuyển sang các mầm bệnh phát triển trong đường tiêu hóa. 

Từ những vi sinh vật có lợi ích lớn cộng sinh trong đường ruột là tiêu diệt vi khuẩn, mầm bệnh thì việc bổ sung chế phẩm men vi sinh sẽ làm mất khả năng kháng sinh tự nhiên của cơ thể.

Uống men vi sinh probiotic lâu dài, thường xuyên có khả năng kháng 6 loại kháng sinh gồm teicoplanin, vancomycin, amikacin, tobramycin, ciprofloxacin và sparfloxacin. Chúng có các phương thức hoạt động khác nhau, ví như ức chế tổng hợp thành tế bào, protein hoặc DNA.

Các chủng probiotic thường được nghiên cứu trong môi trường nuôi cấy đồng nhất thuần túy, nơi mà sự vắng mặt của rất nhiều các loại probiotic khác và/hoặc vi khuẩn thường trú trong ruột có thể làm sai lệch kết quả thực tế nhưng lại theo hướng có lợi cho nhà sản xuất. 

Men vi sinh là một thị trường béo bở dự kiến đạt 64 tỷ USD vào năm 2023 nhưng ngược lại không có báo cáo kết quả toàn diện cho việc bổ sung men vi sinh.

Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh việc bổ sung men vi sinh không những không hiệu quả mà còn có thể phản tác dụng, thậm chí gây bất lợi khi xét đến nguy cơ lâm sàng và các báo cáo leo thang về tình trạng kháng kháng sinh trên toàn cầu. 

Với các điều kiện tương đối ổn định trong ruột, chẳng hạn như nhiệt độ, chất dinh dưỡng và thức ăn, cũng như sự hiện diện của hệ vi sinh vật phong phú, giúp cơ thể đề kháng lại nhiễm bệnh. 

Trong trường hợp bị nhiễm trùng, nhiễm mầm bệnh có gen kháng thuốc do men vi sinh mang vào, cơ thể có khả năng trở nên kháng thuốc và cuối cùng làm mất hết tất cả lựa chọn về kháng sinh. 

Suy giảm đề kháng miễn dịch tự nhiên, suy nội tạng, sương mù não

Bên cạnh nguy cơ mang gen kháng kháng sinh, men vi sinh probiotic thậm chí có thể gây bất lợi cho các nhóm có nguy cơ cao như trẻ sơ sinh và những người có khả năng miễn dịch yếu. 

Ở những người dễ bị tổn thương này, bao gồm trẻ sơ sinh, người bệnh tiểu đường, ung thư và bệnh nhân ghép tạng, men vi sinh có thể gây nhiễm trùng cục bộ và/hoặc toàn thân, có thể dẫn đến suy nội tạng khi xâm nhập vào niêm mạc ruột và vào máu.

Tác dụng cục bộ của men vi sinh bao gồm rối loạn trao đổi chất dẫn đến cơ hội bị nhiễm trùng do các yếu tố độc lực của vi khuẩn và chất chuyển hóa của men vi sinh probiotic gây ra, cũng như hình thành hệ thống di động của vi khuẩn, đầy hơi và đầy hơi trong ruột do sự phát triển quá mức của men vi sinh trong đường ruột.

Tác dụng toàn thân của men vi sinh có thể bao gồm các bệnh tự miễn do sản xuất cytokine, do men vi sinh kích hoạt, nhiễm axit d-lactic và chứng sương mù não (chứng suy giảm trí nhớ, giảm khả năng tập trung, suy nghĩ chậm chạp, rối loạn cảm xúc, mệt mỏi kéo dài).

Nguy hiểm probiotic cho trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh thuộc nhóm người dễ bị tác động nhất nếu được cho uống probiotic bởi hệ tiêu hóa còn non nớt và trong quá trình xây dựng củng cố hệ vi sinh vật đường ruột có sẵn từ khi chào đời. Việc sử dụng probiotic cho trẻ sơ sinh là một hành động hàm chứa quá nhiều rủi ro hủy hoại, ngăn chặn sự phát triển và hình thành sức khỏe đề kháng tự nhiên và hệ vi sinh vật đường của trẻ. 

Các trường hợp nhiễm trùng nặng hoặc tử vong đã được báo cáo ở trẻ sinh non khi sử dụng men vi sinh. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã cảnh báo các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe về nguy cơ này.

Xin hãy cân nhắc thật nhiều về việc cho trẻ uống men vi sinh probiotic. Hãy liên hệ ngay với bệnh viện trung tâm y tế để được tư vấn chuyên sâu về y khoa.

Prebiotic – Môi trường thuận lợi cho Probiotic tăng sinh tự nhiên trong cơ thể người

Khái niệm prebiotic được đưa ra lần đầu tiên vào năm 1995 bởi Glenn Gibson và Marcel Roberfroid. 

Prebiotic là “một thành phần thực phẩm không tiêu hóa được, có ảnh hưởng có lợi đến vật chủ bằng cách kích thích có chọn lọc sự phát triển và/hoặc hoạt động của một hoặc một số lượng hạn chế vi khuẩn trong ruột kết, và do đó cải thiện sức khỏe của vật chủ”. 

Tiêu thụ prebiotic có thể cải thiện chức năng miễn dịch, bằng cách tăng quần thể vi sinh vật bảo vệ. Các nghiên cứu trên động vật và con người đã chỉ ra rằng prebiotic có thể làm giảm số lượng vi khuẩn có hại cho 2 chủng probiotic quan trọng là Lactobacilli và Bifidobacteria.

Hệ vi sinh vật đường ruột ăn những gì chúng ta ăn vì cả hai phát triển cùng nhau. Chế độ ăn làm thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột. 

Chúng khác nhau giữa các quốc gia nhưng lại giống nhau trong một gia đình và nền văn hóa. Điều thú vị là các chất chuyển hóa prebiotic của mẹ có thể đi qua nhau thai và có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của hệ thống miễn dịch của thai nhi (Năm 2010, Fugiwara và cộng sự).

Có thể nói, căn bếp của mẹ là nguồn prebiotic và probiotic tuyệt vời để nuôi dưỡng hệ vi sinh vật đường ruột và đề kháng cho cả nhà. 

Chế độ ăn bền vững với thực phẩm toàn phần whole–food một cách điều độ và đa dạng, đặc biệt là ngũ cốc thuần chủng, là cách bổ sung prebiotic cũng như tạo môi trường tuyệt vời tăng sinh probiotic tự nhiên trong cơ thể. 

Tóm tắt về probiotic

Bạn đừng lo lắng và căng thẳng quá về tác hại của men vi sinh probiotic nếu lâu lâu chỉ ăn một vài hủ sữa chua probiotic, uống 1,2 gói men vi sinh. Bởi những tác hại nêu trên là để cảnh báo cho việc thị trường đã thương mại hóa sản phẩm men vi sinh probiotic tràn lan. 

Nếu chúng không tồn tại trong sản phẩm thì bạn ăn vào không sao cả, nhưng nếu chúng được chứng minh là còn sống và còn tồn tại trong các sản phẩm men vi sinh probiotic thì việc dùng thường xuyên, lâu dài ngày mới gây ra những tác hại nêu trên.

Chị em chúng mình nếu có thông tin gì khác, về góc nhìn nông nghiệp hay tổng hòa hệ vi sinh vật đường ruột có lợi cũng như có hại, chúng đều cần được cân bằng cùng nhau. Nhiều vi khuẩn có lợi, thành có hại. Thì hãy bình luận bên dưới đây để Noom và bạn rộng đường đối chiếu lợi – hại.

Hẹn gặp lại chị em vào lúc 10:30 sáng thứ 2 4 6 hằng tuần nhé! Yêu thương. Ngoài ra bạn có thể tham khảo thêm 1 số kiến thức về sức khỏe của Noom

(Miễn trừ trách nhiệm: Bài viết thông tin từ Noom được tổng hợp, lượt dịch chia sẻ không phải là phát đồ điều trị hay tư vấn y tế. Nếu bạn muốn tham vấn chữa bệnh vui lòng tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế có thẩm quyền trước khi đưa ra các quyết định về chăm sóc sức khỏe.)

Tài liệu tham khảo:

• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7058552/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9733784/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4988227/ 
• https://www.nccih.nih.gov/health/probiotics-what-you-need-to-know
• https://en.wikipedia.org/wiki/Lactic_acid_bacteria 
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20208051/ 
• https://en.wikipedia.org/wiki/Lactic_acid
• https://isappscience.org/for-scientists/resources/probiotics/
• https://www.sciencedaily.com/releases/2018/09/180926110829.htm
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6463098/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6041804/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9505924/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30857316/

Bài viết cùng chủ đề:

• Nuôi Con Bằng Sữa Mẹ – Cung Cấp Dinh Dưỡng Tự Nhiên Hoàn Hảo Cho Trẻ
• Cách Làm Sữa Hạt Cho Bé Thay Thế Sữa Bò Dễ Dàng
• Cách Giảm Rụng Tóc Sau Sinh