Để lên ảnh lung linh, hình dáng đẹp của phụ nữ phải giảm béo thêm ít nhất 5-10 cân. Cân nặng bình thường cộng thêm 10 cân được gọi là béo, dù bên ngoài trông bạn rất ổn, rất đẹp. Nhưng dáng đẹp của nữ giới nhìn bằng mắt thường đã méo mó để vừa với khung hình điện thoại. Nữ giới là người kiến tạo xã hội, hình ảnh của phụ nữ méo mó, cuộc sống này e khó mà vuông tròn.
Để gỡ bỏ cục đá định kiến bấy lâu, cùng Noom hiểu sâu sắc về vì sao béo, cách giảm béo đơn giản tự nhiên đúng đắn, góp phần nuôi dưỡng sức khỏe tổng thể, hệ miễn dịch tự nhiên.
Béo do hóc môn sinh tồn được kích hoạt
Cơ thể tự nhiên sẽ thèm ăn khi đói, chán ăn khi no. Đồ mặn biết ăn ít, thức đắng biết nhả ra. Bản năng cơ thể thèm ngọt, béo, mặn vì đó là dấu hiệu của năng lượng, khoáng chất duy trì sự sống. Một loạt các cơ chế vi diệu, nhanh hơn cả suy nghĩ của chúng ta.
Béo cũng là một cơ chế tương tự, khi cơ thể tích tụ năng lượng dưới dạng khối mỡ giúp giữ ấm, duy trì thân nhiệt, cung cấp năng lượng khi cơ thể bị thiếu hụt, dự trữ các chất dinh dưỡng, điều hòa hormone cơ thể…
Hình dung việc cơ thể ta béo lên như con gấu ngủ đông, nó tích mỡ vào mùa ấm và đốt mỡ để sử dụng suốt mùa lạnh, béo là bản năng sinh tồn.
Tế bào mỡ, gọi là adipocytes, đóng vai trò vô cùng quan trọng, bao gồm:
– Lưu trữ năng lượng: Tế bào mỡ tích trữ triglyceride (chất béo trung tính luôn có ở trong máu do thức ăn chuyển hóa mỗi ngày và gan tạo ra.), cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho cơ thể khi cần thiết.
– Cách nhiệt: Chúng giúp giữ ấm cho cơ thể bằng cách cách nhiệt, bảo vệ các cơ quan nội tạng khỏi nhiệt độ thấp.
– Điều hòa hormone: Tế bào mỡ sản xuất nhiều hormone, như leptin (điều hòa cảm giác no) và adiponectin (tăng cường chuyển hóa glucose), ảnh hưởng đến sự trao đổi chất và cảm giác thèm ăn.
– Chức năng miễn dịch: Một số tế bào mỡ có vai trò trong hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại viêm nhiễm.
– Cung cấp chất dinh dưỡng: Tế bào mỡ cũng có thể tham gia vào việc cung cấp các acid béo tự do cho các tế bào khác trong cơ thể.
– Chức năng cấu trúc: Tế bào mỡ tạo thành lớp đệm bảo vệ xung quanh các cơ quan nội tạng, giúp chúng ổn định và giảm chấn thương.
Về mặt sinh tồn, dự trữ thức ăn là yếu tố sống còn, cách an toàn cho sinh mạng mỗi người là béo lên, trữ năng lượng qua mỡ trên chính cơ thể mình. Yếu tố này có từ trong ADN khi loài người đối mặt với nghèo và đói, thiên tai lũ lụt. Việc bạn béo chỉ uống nước có thể duy trì sự sống được lâu hơn người gầy. Cơ chế hoạt động của hormone sinh tồn này vẫn được duy trì cho đến thời nay, nếu bạn bị hoặc từng sống ở trong môi trường bị đe doạ, nhiều áp lực sống còn, đối mặt với căng thẳng mất mát, bạn cũng sẽ béo lên vừa phải nhìn bằng mắt thường.
Vì sao phụ nữ dễ béo hơn nam giới?
Béo là chị em có một hệ thống cung cấp dưỡng chất, các hormone cần thiết, giúp hấp thu các vitamin, năng lượng từ mặt trời.
Xem thêm: Ánh Nắng Mặt Trời & Bí Quyết Cho Làn Da Bóng Khỏe
Béo là chúng ta đang căng da, căng thịt, nhìn mũm mĩm, không hề khô khan. Nếu đốt được nguồn năng lượng này, cơ thể sẽ không bị đói thường xuyên, không mệt mỏi, luôn thấy thoải mái, tràn trề năng lượng, chúng ta không bị ốm vặt vì miễn dịch kém, không đau ốm thường xuyên chỉ vì những cơn viêm.
Béo là chị em thôi thúc trong mình bản năng sống còn và bảo vệ con cái của phụ nữ. Khi có bất kỳ đe dọa hay stress nguy hiểm đối với bản thân hoặc con cái, cơ thể chúng ta sẽ kích hoạt hormone adrenaline, nhanh chóng đưa cơ thể vào trạng thái “tỉnh táo”, sẵn sàng cho việc chiến đấu hoặc chạy trốn nhằm bảo vệ tính mạng của các con non.
Đây là lí do phụ nữ sau sinh thường béo vì lúc này mẹ là nguồn thực phẩm không bao giờ cạn dành cho con non mới chào đời, thông qua 2 bầu vú. Bà mẹ béo hơn để bất kỳ lúc nào cũng có năng lượng để tiếp sữa cho con bất kể đêm ngày, trong vòng chưa đến 1 giây có thức ăn cho em bé liền
Xem thêm: Chống Rạn Da Cho Bà Bầu & Chữa Rạn Da Sau Sinh
Kế tiếp, cơ thể kích hoạt cortisol và estrogen nhằm huy động, điều phối năng lượng đối phó với các tác nhân nguy hiểm này. Cortisol nhanh chóng đốt đường và mỡ nhưng mà mỡ mới chính là nguồn năng lượng khổng lồ đủ sức đương đầu.
Ngoài buồng trứng, tuyến thượng thận thì estrogen còn được sinh ra ở các tế bào mỡ. Chị em cần hiểu rằng vì sao chúng ta có bản năng rất lớn trong việc bảo vệ và chăm sóc con cái vì lượng estrogen luôn cao hơn đàn ông. Và thật hài hước nếu chúng ta tự gạt bỏ đi bản năng này chỉ vì sợ béo.
Định kiến tụt hậu về giảm béo
Xã hội có 8 tỉ dân thì sẽ có người gầy, có người trung bình, có người béo 1 chút, có người béo hơn. Ngay cả khi thức ăn bạn dung nạp tự nhiên toàn phần. Ngay cả khi bạn làm đồng áng việc nhà quần quật, bạn vẫn có thể béo mũm mĩm tự nhiên.
Thay vì xem béo là một cơ chế bình thường của cơ thể, các kênh truyền thông, quảng cáo, kênh social đang hằng ngày, hằng giờ nhồi nhét những hình ảnh người mẫu, concept năng động, tự tin vóc dáng. Họ cho rằng béo là căn bệnh, là tự ti, xấu xí, là lười biếng, là tham ăn, không thể chấp nhận được.
Một mặt hệ thống thương mại, marketing bẩn, kích thích tiêu dùng các thực phẩm rác, góp phần làm chị em béo lên, một mặt định hướng chúng ta trở thành những người sợ béo, thích siêu mỏng, body hoàn hảo, tạo ra những tiêu chuẩn kép khắt khe khiến chúng đã béo còn trầm cảm, sợ hãi.
Thử suy luận xem đó có phải là cách vận hành của ngành công nghiệp tiêu dùng không? Rằng nó dựa trên lợi nhuận và việc khai thác nỗi sợ của người tiêu dùng chứ không hệ dựa trên tri thức về sức khỏe, dựa trên sự hài hòa của cơ thể con người.
Truyền thông bẩn lùa gà
Đây là lúc các chị em bị khai thác đến cùng kiệt. Riêng về các sản phẩm, dịch vụ, phương pháp giảm cân có thể kể đến: chế độ eat clean – loại bỏ hoàn toàn chất béo bão hòa, phương pháp ăn calo in – calo out, tính toán nhu cầu ăn bao nhiêu, tập luyện thế nào, những giáo án, thực đơn kham khổ, nhàm chán. Một loạt các công thức nước ép, pha mix.
Đằng sau những phương pháp nêu trên ít nhiều đều có lý do. Nhưng vì bị dẫn dắt dựa trên nỗi sợ, chị em sẽ chạy theo hết phương pháp này đến phương pháp nọ với sự mệt mỏi, chán nản rồi quên rằng, cơ thể vốn có cơ chế điều chỉnh của riêng nó. Một lẽ tự nhiên, chúng ta sẽ luôn béo và luôn là con mồi của các ngành công nghiệp: thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm, làm đẹp…
Mạng lưới rộng lớn, không đặt con người làm trung tâm, gây ra rối loạn chuyển hóa
Hệ thống như đã nói đang thúc đẩy người tiêu dùng sử dụng các thực phẩm rác, quá nhiều đường, quá nhiều dầu tinh luyện, đạm tinh luyện. Lúc này, cơ thể bị ép chuyển từ một hệ thống cân bằng: chuyển hóa hài hòa giữa đường, mỡ, đạm sang phụ thuộc hầu hết vào việc tiêu thụ đường, dẫn đến quên luôn cơ chế chuyển hóa mỡ trong cơ thể. Mọi vấn đề chuyển hóa đều đến từ việc cơ thể không thể đốt được nguồn năng lượng quý giá này. Đó là lý do vì sao chúng ta mãi béo hay nói cách khác, chúng ta như con thú tội nghiệp trong rạp xiếc, được cho thức ăn để cảm thấy hạnh phúc nhất thời nhưng sẽ mãi chẳng có được tự do.
Xem thêm: Dầu Tinh Luyện Là Gì? Vạch Trần Phương Pháp Sản Xuất Và Tác Hại Khôn Lường
Vì não là cơ quan rất háo đường, nên lối sống thụ động, thiên về hoạt động trí óc, văn phòng, thường xuyên sử dụng các thiết bị điện tử như laptop, điện thoại, cơ thể trở nên phụ thuộc hoàn toàn vào đường hoặc tinh bột. Một nghiên cứu mới đây trên 424 trẻ em về thời gian xem các thiết bị, kết quả cho thấy thời lượng xem càng nhiều, lượng đường trắng tiêu thụ trong các thực phẩm của các em càng tăng mạnh. Phải chăng một hệ thống tinh vi khác đằng sau đang đẩy chúng ta vào sự thụ động, béo lên và tiếp tục trở thành con mồi béo bở?
Cách giảm béo của superwoman – Cân bằng sức mạnh khổng lồ
Phụ nữ chúng ta đã có thể không phải điều chỉnh cân nặng, bởi đó là cơ chế tự nhiên. Cơ chế này bị rối loạn trầm trọng sau đợt tấn công từ xã hội, truyền thông qua dịch vụ can thiệp xâm lấn cơ thể, qua thực phẩm bẩn gây rối loạn chuyển hoá.
Giờ là lúc chị em hãy thẳng thắn, nhìn nhận vấn đề, đưa cơ thể trở về trạng thái hài hòa của nó. Cách đơn giản là chuyển từ việc “đốt đường” sang “đốt mỡ” bằng ba phương pháp sau đây:
Giữ vững lối sống năng động healthy
Không cần phải luôn vận động, đơn giản là giữ cho mình một sự bận rộn tích cực. Khi cơ thể làm việc, mức độ “stress tích cực” nhất định, lượng cortisol tăng cao hơn, kích thích cơ thể đốt năng lượng, đốt mỡ, chúng ta rất khó để bị tụt đường những thời điểm này. Không tụt đường thì không ăn vặt, không ăn vặt thì mới tạo điều kiện cho quá trình đốt mỡ.
Khi chúng ta thiết kế một lối sống năng động, làm việc, vận động tích cực, năng lượng trong cơ thể được huy động hiệu quả. Lúc này những cơn thèm ăn ít đi, chúng ta vừa không gây thêm áp lực cho hệ tiêu hóa, vừa tạo điều kiện đưa cơ thể vào các pha “nhịn ăn gián đoạn”.
Nhịn ăn gián đoạn
Nhịn ăn gián đoạn là cách rất hiệu quả để cơ thể nhớ đến việc tiêu thụ chất béo. Hướng dẫn như sau:
- Buổi sáng và buổi tối hôm trước cách xa nhau: Ăn tối thật sớm, ăn sáng hôm sau thật muộn, một cách đều đặn, mỗi ngày một ít. Đây hoàn toàn không phải kiêng ăn kham khổ. Việc fasting: nhịn đói và đẩy “break–fast” là bạn đang tạo đà cho cơ thể thích nghi với việc đốt mỡ. Lúc này có thể bổ trợ thêm dầu dừa ép lạnh hoặc dầu mè ép lạnh tiếp thêm năng lượng mà không cần quá nhiều nỗ lực tiêu hóa và hấp thụ.
Dầu dừa ép lạnh không làm tăng insulin và cung cấp năng lượng trực tiếp cho não bộ, khác hoàn toàn với đường tinh luyện, vốn dễ tiêu hóa nhưng cần quá nhiều nỗ lực xử lý, hấp thu và không thể cung cấp năng lượng ổn định cho não bộ.
- Bữa trưa thêm các loại mỡ tốt, tự nhiên hoặc các loại dầu ép lạnh. Khi cơ thể có đà từ trước tiếp tục được quen lần với việc đốt chất béo.
- Buổi tối ăn nhẹ và ăn sớm lúc đi ngủ, bụng vừa nhẹ lại vừa không phải hoạt động tiêu hoá lúc bạn ngủ, vừa giúp giấc ngủ ngon, vừa giảm cân hiệu quả. Việc hệ tiêu hoá hoạt động lúc bạn đang ngủ mà lẽ ra hệ tiêu hoá cần nghỉ ngơi sẽ dễ khiến rối loạn chuyển hoá gây tăng cân.
Kết quả của quá trình nhịn ăn gián đoạn này sẽ giúp chúng ta reset lại nhu cầu ăn uống, chúng ta chuyển từ việc ăn “nhiều” sang việc ăn “đủ”. Chúng ta chuyển từ việc phụ thuộc vào đường sang việc đốt mỡ.
Muốn cơ thể duy trì năng lượng tích cực, vận động tích cực, đồng thời có khả năng nhịn ăn gián đoạn, cơ thể cần nguyên liệu, chính là các dưỡng chất toàn phần tự nhiên. Chúng ta ăn những realfood, wholefood thực phẩm toàn phần để cơ thể cảm nhận được sự đủ đầy, tạo cơ sở huy động toàn bộ năng lượng, cơ thể có khả năng đốt mỡ hiệu quả.
Xem thêm: Thực Phẩm Toàn Phần – Dinh Dưỡng Đầy Đủ Phát Triển Toàn Diện
Chọn dinh dưỡng toàn phần – Cú hích miễn dịch phòng bệnh và tăng cường sức khỏe tổng thể
Điểm mấu chốt trong pha chuyển trạng thái tự việc “đốt đường” sang “đốt mỡ” này đến từ 2 việc:
- Bạn đang béo thì bạn cần chất béo hơn để tạo đà cho cơ thể tiêu thụ, chuyển hóa chất béo. Việc cắt hoàn toàn chất béo nghĩa là bạn làm cho cơ thể quên luôn cơ chế tiêu thụ chất béo.
- Bạn cần những nguồn dưỡng chất an lành, ít mà đủ khoáng chất, đậm đà, tự nhiên, không tạo thêm áp lực, viêm nhiễm cho cơ thể. Những dưỡng chất này là cách chúng ta dìu dắt cơ thể, để một pha trở mình, chuyển trạng thái thật a lê hấp.
Những dưỡng chất toàn phần và tự nhiên này sẽ giúp bạn ổn định đường huyết tự nhiên, bạn không bị cảm giác đói vặt. Hãy thêm ly nước chanh đường mía thô vào các bữa, ăn thật nhiều rau vào bữa chính. Tăng thêm các hương vị tự nhiên giúp bạn chuyển trạng thái tốt hơn bao gồm bổ sung trà xanh, dầu dừa, gừng, quế, muối thô cho các thực phẩm hoặc đồ uống.
Xem thêm: Nước Bù Khoáng Cấp Tốc – Giải Khát Tận Sâu
Giờ là lúc chị em mạnh dạn, dũng cảm soi sáng lại cơ thể mình. Hãy kết hợp cả ba phương pháp kể trên: thiết kế lối sống tích cực, nhịn ăn gián đoạn, dưỡng chất toàn phần. Đây thực chất là phương pháp 3 trong 1 (3 in 1) tạo điều kiện cho nhau, một tư duy toàn diện, tổng thể, trọn vẹn đưa chị em thật sự trở lại với sự tự tin, hạnh phúc, năng động vốn có của mình. Chỉ cần tránh những lỗi sau.
Những lỗi cần tránh khi giảm béo
Một, tránh ngay việc tiếp tục giải cứu cơn đói, cơn mệt mỏi bằng thực phẩm rác như snack, bánh kẹo công nghiệp, nước ngọt. Thay vào đó hãy dùng các nguồn đường tự nhiên đường toàn phần.
Xem thêm: Phân Biệt Các Loại Đường Tự Nhiên,Chất Ngọt Toàn Phần, Đường Công Nghiệp Trên Thị Trường
Hai, ngưng lập tức hành động sử dụng thực phẩm rác (đường tinh luyện, mì chính, bột nêm, dầu tinh luyện). Càng nhiều đường tinh luyện, đạm tinh luyện, béo tinh luyện, cơ thể bạn càng lúc quên đi việc sử dụng chất béo tự thân vốn có chính là mỡ. Cuối cùng, là tâm lý nóng vội. Hãy nhớ rằng việc “đốt” cái gì hiệu quả, lâu bền sẽ rất khác với việc “đốt” liên tục những thực phẩm rác, rằng cứ “đốt” và tàn phá cơ thể sẽ nhanh chóng hơn rất nhiều.
Ba, đổi ngay bộ gia vị tinh luyện nhà bạn, nếu bạn muốn giảm béo hoặc béo tự nhiên 5-10 cân so với chuẩn người mẫu. Gia vị tinh luyện như dầu tinh luyện, muối tinh, đường tinh, umami bột ngọt tinh, phụ gia thực phẩm, các siêu thực phẩm khiến bạn có nguy cơ đầy các bệnh rối loạn về chuyển hoá. Lúc này thì béo hay gầy còn quan trọng gì nữa khi bạn đã có những cơn đau hành hạ cơ thể.
Xem thêm: Gia vị Umami Toàn Phần – Gia Vị Chay Thay Thế Bột Ngọt, Bột Nêm, Bột Yeast Extract
Hãy tự tin rằng chúng ta không hề bị béo mà là chúng ta đang và được béo. Béo là cơ sở để chúng ta thiết kế một lối sống năng động, ăn đủ, ăn đúng. Hãy tự hào vì mình đang béo, bất chấp những thứ xã hội đang gieo rắc. Hiểu rõ cơ thể mình, phát huy những thế mạnh vốn có của nó, không có gì tự hào hơn việc vui vẻ, nhìn nhận chính bản thân, chúng ta đang có bản năng sống còn mạnh mẽ và biết sử dụng nó đúng cách cho chính mình và thế hệ sau.
Hoang Dinh Loi
Noomfood Nutrition Consultant – Bachelor of Nutrition Science in Aberdeen University, AU
Tư liệu tham khảo
https://doi.org/10.3389/fphys.2020.00200
https://doi.org/10.3389/fphys.2020.00200
https://www.osmosis.org/answers/adipose-tissue
https://www.verywellmind.com/what-is-the-fight-or-flight-response-2795194
Albert, K. M., & Newhouse, P. A. (2019). Estrogen, Stress, and Depression: Cognitive and Biological Interactions. Annual review of clinical psychology, 15, 399–423. https://doi.org/10.1146/annurev-clinpsy-050718-095557
Mumena WA, Alahmadi AI, Alenazi AE, Alfaruqi FI, Alqarafi GM, Ahmed HA, Aljabri LA, Joraid NN, Almukhlifi RS, Alhejaili RY, Albeladi RO, Almadani SY, Kutbi HA. Leisure screen time predicts free sugar consumption in children. Nutrition. 2023 Apr;108:111963. doi: 10.1016/j.nut.2022.111963. Epub 2023 Jan 2. PMID: 36682269.
Nguồn: Cortisol và lợi ích https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538239/
Hoyt, L. T., Zeiders, K. H., Ehrlich, K. B., & Adam, E. K. (2016). Positive upshots of cortisol in everyday life. Emotion (Washington, D.C.), 16(4), 431–435. https://doi.org/10.1037/emo0000174
Vasim, I., Majeed, C. N., & DeBoer, M. D. (2022). Intermittent Fasting and Metabolic Health. Nutrients, 14(3), 631. https://doi.org/10.3390/nu14030631
Song, D. K., & Kim, Y. W. (2023). Beneficial effects of intermittent fasting: a narrative review. Journal of Yeungnam medical science, 40(1), 4–11.
https://doi.org/10.12701/jyms.2022.00010
Bài viết cùng chủ đề
Thực Phẩm Toàn Phần – Dinh Dưỡng Đầy Đủ Phát Triển Toàn Diện
Chất Béo Bão Hoà Có Tốt Không? – Đánh giá Dầu Dừa Ngăn ngừa Cholesterol Cao & Các Bệnh Tim Mạch
Hệ Vi Sinh Vật Đường Ruột – Quyết Định Sức Khỏe, Thu Nhập Và Hạnh Phúc Của Bạn
Cách Uống Dầu Thay Thế Thực Phẩm Chức Năng Bổ Sung