Từ một giống hạt bản địa bảo thủ với lớp vỏ siêu cứng ở khu rừng nhiệt đới châu Úc, cây macca được mệnh danh là nữ hoàng các loại hạt béo, tham gia thị trường toàn cầu, đầu tư sinh kế của bà con nông dân.

Vùng Tây Nguyên Việt Nam dù đối diện tình trạng thiếu nước và hạ tầng kỹ thuật sản xuất, vẫn siêu phù hợp với hạt macca nhờ khí hậu nhiệt đới xavan, đất đỏ bazan, lượng mưa và độ ẩm đặc trưng. Bên cạnh quả bơ hữu cơ sinh thái tại Di Linh, Lâm Đồng, Noom tiếp tục chia sẻ lợi ích bé nhỏ cùng bà con nông dân Buôn Hồ, KonTum với quả hạt macca, cùng cân bằng sản xuất lượng thực và sinh thái bền vững tại vùng Tây Nguyên trọng điểm này.

MỤC LỤC

Đa dạng nguồn lương thực

Nông dân sinh thái vẫn luôn thực tế về sinh kế bền vững mang tính sống còn. Thay vì đẩy mạnh năng suất trồng độc canh, chúng tôi tập trung giảm thiểu rủi ro được mùa mất giá hay giải cứu nông sản. Đơn giản nhất chính là đa loại, đa loài cây, tầng tán, bộ rễ.

Tại nông trại macca trồng trên 20 năm ở Buôn Hồ Kontum, 2ha từ độ cao 600m so với mực nước biển, chúng tôi trồng xen rau ngắn ngày, sầu riêng, chè, hồ tiêu, cafe, chanh dây, nuôi gà… nhằm tăng và đa dạng thu nhập, thông qua cân bằng dinh dưỡng giữa các loại cây, cân bằng sinh thái, phòng ngừa sâu bệnh, giảm phụ thuộc vào cây macca cũng tránh được ép buộc cây nở hoa đậu quả, tránh phun thuốc một cách tự nhiên.

Giảm tối đa chi phí canh tác

Giữa khí hậu khắc nghiệt, việc tưới tiêu luôn được bà con Tây Nguyên cân nhắc kỹ lưỡng từ đầu khi chọn giống cây trồng, macca trưởng thành bộ rễ sâu không cần tưới nhiều nước và đặc biệt cần độ ẩm ở giai đoạn cây con, ra hoa đậu quả và tưới sáng sớm hoặc chiều tối để giảm bốc hơi nước. Cây macca trưởng thành chịu hạn tốt.

noom cay macca 190325 10

Tận dụng nguồn phân xanh hoai mục trong vườn như cây lá khô tự phân hủy, phân chuồng,… giúp bỏ hẳn chi phí tiền bạc và công sức cho việc mua và sử dụng phân thuốc hóa học, chưa kể cắt rủi do dài hạn về hoang hóa đất, tận diệt môi trường sống của hệ vi sinh vật.

Nuôi dưỡng hệ sinh vật đất

Bảo vệ môi trường sống của vi sinh vật để chúng khỏe mạnh, con người có thực phẩm giàu dinh dưỡng để cùng sống đời khỏe mạnh. Hệ vi sinh vật là thang đo dinh dưỡng, là điều kiện tiên quyết để canh tác bền vững, trong bất kỳ loại cây hay thực phẩm tự nhiên nào.

Đó là lý do cần thời gian dài và kiên định trước cám dỗ của lối canh tác ăn liền. Chúng tôi mất hàng nhiều năm để ngưng các tác hại nhân tạo vào đất, giữ lớp mùn tơi xốp cho đất và độ ẩm cho vi sinh đật sống dưới đất. Vật liệu hữu cơ tại nông trại chính là thức ăn để được vi sinh vật phân hủy và tạo dinh dưỡng đa trung vị lượng vào thực phẩm.

Dù hơn 10 năm trong lĩnh vực nông nghiệp bền vững, mỗi loài cây vẫn mang đến cho chúng tôi sự hồi hộp, không chỉ trong canh tác mà cả sản xuất, chế biến và sự đón nhận của thị trường với loại hạt béo đặc biệt, được canh tác bền vững này.

Bởi một chuỗi cung ứng không thể thiếu mắc xích. May mắn, những năm đầu rồi vài năm sau, chúng tôi vẫn duy trì sản phẩm nhân hạt macca năm từ 2022 và dầu macca ép lạnh từ năm 2023 đến nay.

Giữa tình hình sáp nhập các tỉnh thành, chúng tôi lại càng hứng khởi bởi từ lâu, bởi niềm hy vọng rằng nông dân các tỉnh thêm nhiều cơ hội được gần nhau, trao đổi tri thức bản địa từng vùng và phát triển sinh kế bền vững, phát triển đất nước phồn thịnh cùng nghề nông gia.