Nguyên Nhân Gây Mụn Và Hướng Điều Trị Mụn

Điều trị mụn hiệu quả đầu tiên bạn phải biết nguyên nhân gây ra mụn rồi sau đó mới tìm ra được hướng điều trị mụn. Cùng chúng tôi đi vào chi tiết 3 nguyên nhân gây mụn và duy nhất 1 hướng điều trị mụn. Trong hạn chế bài này chúng tôi không đề cập sâu về nguyên nhân, điều trị mụn đối với tuổi dậy thì.

Nguyên Nhân Gây Mụn

Trong bài này chúng tôi chỉ nói về mụn, nhưng trên thực tế bài này phù hợp với mọi loại viêm da mẩm mủ.

Có 3 nguyên nhân nổi mụn: rối loạn nội tiết, rối loạn hệ bài tiết trên da và sử dụng mỹ phẩm.

1. Rối loạn nội tiết

Đây là nguyên nhân chính chiếm 70-80% nguyên nhân gây mụn. Hệ nội tiết rất phức tạp , bao gồm 7 tuyến sau:

Tuyến tùng (epiphysis)

Tuyến tùng nằm ở não bộ, có vai trò sản xuất melatonin là 1 hormone có nguồn gốc từ seratonin. Melatonin có vai trò điều chỉnh giấc ngủ, duy trì dịp sinh học và điều chỉnh hormone sinh sản. Tuyến tùng bị rối loạn nghĩa là khi bạn không ngủ ngon, ngủ trễ dịp sinh học bị rối loạn cũng khiến bạn nổi. Seratonin là hormone tình yêu và hạnh phúc cho nên khi bạn thất tình, buồn bã, trầm cảm, căng thẳng , bị tổn thương ,bị bỏ rơi , bạn cũng dễ dàng nổi mụn.

Hay đơn giản là tuyến tùng điều chỉnh hormone sinh sản cho nên chu kỳ kinh nguyệt cũng sẽ khiến da bạn hiện mụn.

Tuyến yên (hypophysis)

Tuyến yên là tuyến chính trong hệ thống nội tiết. Ngoài giao nhận truyển tải thông tin đi các tuyến khác trong hệ thống thì hormone quan trọng bao gồm hormone tăng trưởng, prolactin và hormone luteinizing (LH) quản lý estrogen ở phụ nữ và testosterone ở nam giới. Tuyến yên sản xuất hormone oxytocin. Là hormone tình yêu oxytocin kích thích giải phóng sữa mẹ. Đồng thời nó cũng có tác dụng kích thích sự co bóp của tử cung khi chuyển dạ. Tuyến yên còn tạo ra hormone kích thích tuyến giáp và vỏ thượng thận kích thích tuyến thượng thận sản xuất ra cortisol và các hormone khác.

Đây là lí do nữ giới sẽ có nhiều mụn hơn nam giới vì cảm xúc của nữ giới quá nhiều và nhiều loại hormone sẽ sản xuất ra quá nhiều hoặc quá ít.

Tuyến giáp (thyroid)

Do kích tố của tuyến giáp chủ yếu là chất tyrosine(axit amin) được hình thành từ tyrosin và iot nên tuyến giáp sẽ đảm nhiệm những vai trò quan trọng như kích thích hoạt động của tim, tăng cường sự co bóp. Tuyến giáp tăng cường quá trình trao đổi chất trong cơ thể, kích thích sự sinh trưởng, phát dục.Tuyến giáp tác động đến sự phát triển và hoạt động của các tuyến sinh dục và tuyến sữa.Ngoài ra, tuyến giáp còn đóng vai trò điều tiết đường huyết, lượng photpho và canxi trong máu, luôn duy trì nồng độ 1%.

Tuyến giáp là tuyến điều hòa hormone, thường bạn bị căng thẳng sẽ rối loạn tuyến giáp đầu tiên

Tuyến ức (thymus)

Tuyến ức  là cơ quan bạch huyết nguyên phát chuyên biệt của hệ miễn dịch, là bộ phận tạo ra các tế bào bạch cầu gọi là tế bào lympho T có tác dụng chống nhiễm trùng. Tế bào này có vai trò quan trọng khi hệ miễn dịch của trẻ phát triển. .Tuyến ức là tuyến  lớn nhất và hoạt động nhiều nhất trong giai đoạn sơ sinh và trước tuổi vị thành niên. Đến tuổi thiếu niên, tuyến ức bắt đầu giảm kích thước và hoạt động. Mô của tuyến ức được dần dần thay thế bằng mô mỡ. Tuy nhiên, sự tạo lympho T còn tiếp tục diễn ra trong suốt cuộc đời.

Lượng bạch cầu yếu trong máu cũng khiến bạn nổi mụn

Tuyến thượng thận (adrenal gland),

Tuyến thượng thận là các tuyến nội tiết sản xuất nhiều loại hormone bao gồm adrenaline và steroid aldosterone và cortisol. Chúng ở vị trí trên đầu của mỗi quả thận. Tuyến thượng thận được kiểm soát bởi tuyến yên – một phần khác của hệ thống nội tiết. Các tín hiệu bất thường có thể phá vỡ lượng hormone do tuyến yên truyền cho tuyến thượng thận sản xuất. Điều này có thể khiến chúng sản xuất quá nhiều hoặc quá ít hormone.

Mất cân bằng nội tiết tố có thể gây ra một loạt các triệu chứng và các vấn đề về sức khỏe. Mụn cũng là 1 biểu hiện nhỏ đầu tiên.

Tuyến tụy (pancreas),

Tuyến tụy là một phần của hệ thống tiêu hoá và hệ thống nội tiết. Nó làm cho enzyme phá huỷ và hấp thu thức ăn. Ngoài ra, nó cũng là tuyến sản xuất hormone insulin và glucagon. Những hormone này đều có chức năng giúp đảm bảo cơ thể có lượng đường thích hợp trong máu và tế bào.

Tuyến tụy chứa các tuyến ngoại tiết sản xuất các enzyme quan trọng đối với tiêu hoá. Những enzyme này bao gồm trypsin và chymotrypsin để tiêu hóa protein, amylase tiêu hóa carbohydrate và lipase để phân huỷ chất béo. Khi thức ăn vào dạ dày, các dịch tụy này được giải phóng vào một hệ thống ống dẫn lên đỉnh trong ống tụy chính. Các ống tụy kết hợp với ống mật chung để tạo thành ống Vater nằm ở phần đầu của ruột non (được gọi là tá tràng). Các ống mật phổ biến bắt nguồn từ gan và túi mật và tạo ra một loại nước tiêu hoá quan trọng gọi là mật. Các loại dịch tụy và mật tụy được giải phóng vào tá tràng giúp cơ thể tiêu thụ các chất dinh dưỡng như protein, chất béo. Tuyến tụy sản xuất quá nhiều, liên tục để tiêu thụ protein và chất béo tinh luyện khó phân hủy cũng khiến da bạn nổi mụn.

Buồng trứng (ovary) đối với nữ. Tinh hoàn (testis) đối với nam.

Ở phụ nữ, buồng trứng tạo ra estrogen và progesterone. Những hormone này giúp phát triển ngực ở tuổi dậy thì, điều hoà chu kỳ kinh nguyệt và hỗ trợ mang thai. Vì vậy, buồng trứng có một vai trò quan trọng trong hệ thống sinh sản nữ và cả hệ thống nội tiết.

Ở nam giới, tinh hoàn tạo ra testosterone. Hormone này giúp cho nam giới mọc lông mặt và cơ thể ở tuổi dậy thì. Nó cũng là tín hiệu cho biết dương vật phát triển lớn hơn và đóng vai trò tạo ra tinh trùng.

Khi ở tuổi dậy thì, hay lúc phụ nữ hành kinh thì cũng dễ nổi mụn hơn. Hãy cẩn thận với các thuốc ngừa thai.

2. Rối loạn chức năng bài tiết trên da

Đây là nguyên nhân chiếm 20%-30% tác nhân gây ra mụn.

Chức năng bài tiết bao gồm 2 yếu tố:

Bài tiết mồ hôi nước

Tuyến mồ hôi nước hay tuyến bảo toàn (eccrine gland). Tùy theo vùng cơ thể khác nhau mà số lượng tuyến mồ hôi nhau.. Các vùng cơ thể khác nhau bài tiết số lượng mồ hôi khác nhau. Thân mình đảm bảo bài tiết 50% số lượng mồ hôi. Hai chi dưới 25%, hai chi trên và đầu 25%. Các vùng da khác nhau cường độ bài tiết mồ hôi cũng khác nhau.Trán, lưng, giữa ngực, có cường độ bài tiết mồ hôi cao nhất, ở tứ chi và các nơi khác thấp hơn. Đây là lí do mụn sẽ tập trung ở các khu vự bài tiết mồ hôi cao này.

Khi nhiệt độ môi trường tằng cao hơn 300c ± 10, tuyến mồ nước sẽ gia tăng bài tiết mồ hôi.

Sự bài tiết mồ hôi được điều chỉnh bởi các sợi thần kinh sọ não, thần kinh giao cảm ở xung quanh tuyến, các trung khu dọc tủy sống, trung tâm điều hòa thân nhiệt ở vùng dưới mồ hôi. Các chất Pilocarpin, cholin, adrenalin kích thích tăng bài tiết mồ hôi, atropin ức chế bài tiết mồ hôi.

Ngoài nhiệm vụ tham gia điều hòa thân nhiệt, mồ hôi còn có nhiệm vụ đào thải các chất cặn bã, chất độc hại cho cơ thể.

Thành phần của mồ hôi ngoài nước còn có muối, kali, calci, lactate pyruvate , urea,  amoniac và nhiều chất độc khác

Sự bài tiết mồ hôi còn có thể do tuyến mồ hôi nhờn hay tuyến đầu hủy (apocrine gland) không chịu sự chi phối của thần kinh mà do tuyến thượng thận có thể bị kích thích. Là loại tuyến mà trong quá trình bài tiết, một phần bào tương bị tống ra ngoài.

Tuyến mồ hôi  hoạt động mạnh vào tuổi dậy thì, yếu dần ở người già. Đây là lý do tuổi dậy thì dễ nổi mụn nhất.

Bài tiết chất bã nhờn

Da luôn luôn bài tiết chất bã, kể cả da đầu , mặt và toàn thân. Chất bã làm da không thấm nước, ngăn cản sự bốc hơi nước, làm cho da mềm mại, giúp cho da chống lại vi khuẩn, vi nấm.

Thành phần của chất bã: 2/3 là nước, acid béo tự do no: 15%, acid béo tự do: 15%, chất béo triglyceride: 32,5%, cholesterol: 15%, sterol: 2,5%, hydrocarbure: 7,5%, , phospholipid: 0,003% , vitamin E

Sự bài tiết chất bã chịu ảnh hưởng rất lớn của các nội tiết tố.

Các chất nội tiết làm tăng chất bã: androgen: nội tiết tuyến thượng thận: testosteron, gonadotrophin.

Các chất nội tiết nữ làm tăng tiết chất bã (khi dùng liều cao progesteron).

Các chất có thể làm giảm tiết chất bã ở cả nam lẫn nữ là oestrogen.

Chất bã làm cho da mềm mại, lông tóc mượt, móng tay, móng chân bóng.

Nếu chất bã giảm bài tiết sẽ làm cho da thô ráp, dễ bong vảy. Bài tiết nhiều chất bã sẽ làm cho da nhờn, lỗ chân lông giãn rộng, nhiều trứng cá.

Chất bã có tác dụng chống nhiễm trùng, nhưng một khi thành phần chất bã bị rối loạn, bài tiết chất bã quá mức sẽ thu hút vi khuẩn gây bệnh xâm nhập lên da và tạo nên mụn trên da.

Do Sử Dụng Mỹ Phẩm

Ngành công nghiệp mỹ phẩm là ngành siêu lợi nhuận khổng lồ . Bởi vì mỹ phẩm công nghiệp khiến bạn phụ thuộc vào họ. Một khi bạn bắt tay vào việc chăm sóc da bằng việc rửa mặt sạch sâu, hay tẩy tế bào chết thì bạn đã làm mất đi 3 hàng rào tự nhiên bảo vệ da bạn. Xem lý do tại sao không nên tẩy tế bào chết, không rửa mặt sạch sâu tại : http://noomfood.com/sai-lam-lon-trong-cham-soc-da/

Đây cũng là nguyên nhân phổ biến nhất cho việc làn da phụ nữ xấu xí. Nghe rất ngão ngược. Nhưng sự thật lại khó chấp nhận đến như vậy. Bạn sử dụng mỹ phẩm thì sớm hoặc muộn da bạn luôn xấu hơn bình thường.

Khi sử dụng mỹ phẩm, dù đó là mỹ phẩm trôi nổi hay bộ mỹ phẩm hàng hiệu chính hãng trong phòng lab chuẩn Châu Âu thì mỹ phẩm sẽ giúp da bạn hoặc bình thường hoặc xấu hơn.

Khi không sử dụng mỹ phẩm da bạn hoặc bình thường hoặc khỏe đẹp.

Nhìn vào hình bên cạnh cấu trúc đề kháng da: rõ ràng bạn sẽ thấy được các hàng rào bảo vệ da bạn ngoài lớp mô cố định thì các chất do chính cơ thể bạn tiết ra ví dụ peptide, các acid béo là các lipid còn có hệ vi khuẩn thường trực trên bề mặt da. Hệ vi sinh vật bao gồm rất nhiều loại như virus, vi khuẩn, nấm và các con động vật chân đốt hay còn lại là các con ve.

Hệ vi sinh vật này rất quan trọng cũng giống như hệ vi sinh vật trong đường ruột của chúng ta vậy. Hệ vi sinh vật bảo vệ dạ bạn dù muốn hay không. Nếu mất hệ vi sinh vật này bạn sẽ mất đi đề kháng tự nhiên của da.

Bạn nuôi dưỡng làn da cũng chính là nuôi dưỡng hệ vi sinh vật trên da. Bạn cần cho hệ sinh vật ăn những món chúng cần ăn. Bạn cần cho hệ vi sinh vật những nguyên liệu những chất mà da bạn tiết ra để chúng trú ngụ.

Nhưng mỹ phẩm hiện tại 99.9% là những chất mà cơ thể không tiết ra thông qua lỗ chân lông hoặc bã nhờn. Kể cả những mỹ phẩm ghi chiết xuất tự nhiên, thành phần tự nhiên, hay dưỡng chất thiên nhiên hữu cơ thì đấy vẫn là những chất được sản xuất công nghiệp. Chúng hoàn toàn không phù hợp với hệ vi sinh vật. Hầu hết các mỹ phẩm tự nhiên đều rất khó có khả năng tự nhiên. Đó là chưa kể thành phần tự nhiên bắt buộc phải có các chất bảo quản.

Nếu thực sự mỹ phẩm tự nhiên thì nó đã nằm chễm chệ trên kệ gia vị hoặc nằm trên cây ngoài vườn hoặc farm nhà bạn rồi.

Hướng Điều Trị Mụn

Dựa vào 3 nguyên nhân trên thì chúng ta có 3 hướng điều trị mụn tương ứng như sau :

Cách Chăm Sóc Hệ Nội Tiết Là Điều Trị Mụn

Điều trị mụn tốt nhất chính là chăm sóc hệ nội tiết là chăm sóc sức khỏe tổng thể của cơ thể. Đó cũng là chăm sóc nâng cao hệ đề kháng, tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên của cơ thể. Trong hạn chế bài này , chúng tôi chỉ có thể liệt kê 1 số điều đơn giản ngắn gọn mà chắc chắn ai cũng biết nhưng cũng có thể bị lãng quên mỗi ngày do bận bịu công việc.

Hãy chú ý hoạt động hàng ngày giữa hoạt động trí óc, cân bằng với tâm và hoạt động thân thể. Với cuộc sống hiện đại làm việc văn phòng với máy điều hòa dài thời gian, chúng ta nên dành thời gian để vận động như đi bộ, chạy bộ, tập yoga để hệ bài tiết hoạt động tốt hơn. Bài tiết tốt cũng là một cách chúng ta hay gọi là thải độc, là phương pháp điều trị mụn hiệu quả được rất nhiều spa khắp nơi áp dụng.

Chăm sóc hệ nội tiết chính là sức khỏe bằng kiểm soát chế độ ăn uống nhiều thực vật, ít động vật , nhiều rau củ quả đỗ đậu hạt chất béo.

Thực phẩm sạch toàn phần, được trồng trọt và chăn nuôi tự nhiên hữu cơ dưới nắng mặt trời, không nuôi trồng công nghiệp, không sử dụng hóa chất vì chứa nhiều chất kích thích tăng trưởng hay các thuốc bảo vệ động thực vật.

Hạn chế, tránh tiếp xúc với môi trường không khí ô nhiễm, tăng cường trồng cây xanh trong nhà ban công vườn nhiều nhất có thể

Ngủ đủ giấc, hạn chế và tốt nhất nên tránh thức khuya, tránh làm việc quá sức, stress…

Cẩn thận với thuốc tránh thai và các loại thuốc điều trị bệnh cần theo đúng hướng dẫn của bác sĩ, không nên lạm dụng thuốc đặc biệt là thuốc tránh thai.

Hạn chế tối đa các chất kích thích như thuốc lá rượu bia cafe quá nhiều

Cẩn thận với thực phẩm chế biến công nghiệp, thực phẩm tinh luyện, biến tính, tinh chế.

Các  thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh hay các thực phẩm bên ngoài không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Tránh xa các phụ gia thực phẩm công nghiệp đóng gói đóng lon ăn sẵn

Không ăn các sản phẩm bánh kẹo ngọt , trái cây quá ngọt.

Cách Chăm Sóc Hệ Bài Tiết Da Hỗ Trợ Điều Trị  Mụn

Tắm gội đầu sạch sẽ hỗ trợ điều trị mụn ở mặt

Vệ sinh cá nhân toàn thân từ đầu tới mặt và toàn thân sạch sẽ  bằng các sản phẩm tự nhiên đơn giản như xà bông tự nhiên, xà bông rau củ thảo dược, xà bông dầu mù u,bồ kết là bước làm sạch cơ bản đầu tiên trong quá trình điều trị mụn.

Nên gội đầu hằng ngày cũng như tắm hằng ngày. Da đầu phức tạp hơn các vùng da khác vì có nhiều tóc (tuyến lông) , môi trường da đầu sẽ nhiều kí sinh hơn các khu vực da không lông khác. Hơn nữa với cuộc sống hiện đại chúng ta sử dụng bộ phận đầu nhiều hơn, cho nên cần phải làm sạch da đầu và tóc kĩ hơn, đồng thời cũng là mát cái đầu cho tinh thần thoải mái. Da đầu, tóc sạch sẽ là điều rất quan trọng trong điều trị mụn.

Chú ý nguồn nước uống lọc sạch chưa đủ, hãy lọc sạch nước sinh hoạt dùng để tắm rửa mỗi ngày cần được lọc sạch sẽ. Nếu nước sinh hoạt của bạn không sạch sẽ thì việc điều trị mụn cũng sẽ trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.

Nước sinh hoạt nếu nhiều clo hoặc nước cứng cũng sẽ làm cho da bạn không cân bằng được hệ vi sinh vật trên làn da. Xem về hệ vi sinh vật của làn da tại : http://noomfood.com/cau-truc-cua-lan-da/

Rửa mặt :

Điều trị mụn

Cách thực hiện:

Cơ bản : chỉ cần 2 bước sau

B1: xịt dầu ép lạnh ướt miếng bông tẩy trang lau chùi khắp mặt 2-3 lần. 

B2: tạo bọt trên tay một ít xà bông dầu mù u rồi rửa mặt. Sau khi rửa mặt xong không dưỡng gì thêm.

Tăng cường: bước tăng cường khi bạn đã am hiểu về dầu, nếu khi thực hiện tăng cường xảy ra vấn đề với da thì chỉ thực hiện bước cơ bản.

B3: đổ dầu ép lạnh ra tay đã rửa sạch. Xoa hai bàn tay cho dầu ấm lên, massage khắp mặt

B4: dùng khăn cotton nhúng nước ấm vắt ráo nước, lau lại mặt.

Loại dầu phù hợp: 

Dầu mè đen ép lạnh: kiềm dầu thải độc da tốt nhất nhưng cay mắt

Dầu dừa ép lạnh: kiềm dầu cho da có mụn, không cay mắt

Dầu hạt điều ép lạnh: kiềm dầu tốt nhất cho da vừa dầu vừa khô, không cay mắt

Dầu sacha inchi ép lạnh: kiềm dầu tốt cho da nhạy cảm, dầu siêu mỏng nhẹ, cay mắt.

B5:  xoa xức mụn đã nặn sau khi chùi dầu rửa mặt ở bước 4 thì xoa dầu mù u

Khi da bị mụn, bạn chỉ nên rửa mặt và xoa dầu mù u ép lạnh. Tuy nhiên, dầu mù u ép lạnh thường phù hợp với da tự nhiên bị mụn. Dầu mù u ép lạnh cũng dễ gây dị ứng, viêm mẩn đỏ, ngôn ngữ chuyên ngành là tăng sinh da đối với da bị mỹ phẩm bào mỏng.

Điều trị mụn : sau khi da đã làm sạch hãy xoa dầu mù u ép lạnh lên vùng da bị mụn để kháng viêm da, làm lành vết thương ở da do mụn gây ra. Xem chi tiết cách sử dụng dầu mù u chữa mụn tại : http://noomfood.com/dau-mu-u/

Đối với ngoài da bài tiết kém hãy sử dụng dầu ép lạnh để massage mặt và toàn thân trước khi tắm. Xem chi tiết tại : http://noomfood.com/duong-da-bang-dau/

Ngưng Sử Dụng Mỹ Phẩm

Đây là lưu ý theo chúng tôi là phải đầu tiên và quyết liệt bạn nên ngưng sử dụng mỹ phẩm là bước dễ loại trừ nhất để tìm ra hướng điều trị mụn dành riêng cho bạn. Ngưng sử dụng mỹ phẩm, đặc biệt là các mỹ phẩm dưỡng da sản xuất công nghiệp , từ các thành phần công nghiệp kể cả thành phần được quảng cáo là hữu cơ tự nhiên nhưng sản xuất công nghiệp đại trà.

Kết Luận

Theo y học về nguyên nhân gây mụn và hướng điều trị mụn dường như nhắm tới hệ nội tiết tố của cơ thể. Đó cũng là tổng hòa sức khỏe đề kháng của chính bạn. Theo chúng tôi, bạn cần phải bình tĩnh, kiên nhẫn, quan sát bản thân mình nhiều hơn. Chừng đó không thôi cũng giúp mụn lặn.

Cuối cùng và cũng là quan trọng bậc nhất đối với 1 làn da đẹp cũng vẫn là giữ tâm bình an. Tâm sẽ sinh tướng. Tâm nóng nẩy, cay nghiệp, độc mồm độc miệng, phát ngôn tiêu cực thì mụn cũng thi nhau mọc trên mặt bạn. Chúng tôi có niềm tin rằng một cái tâm bình an, trong sáng, trí huệ minh mẫn ham học hay đọc cũng khiến cho hào quang của làn da bạn phát sáng rực rỡ cùng thần thái của bạn và mụn sẽ biến mất mà không cần tham khảo bất kì hướng điều trị mụn nào.

(Bài viết không phải là phát đồ điều trị hay tư vấn y tế. Nếu bạn muốn thâm vấn chữa bệnh vui lòng tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế có thẩm quyền trước khi đưa ra các quyết định về chăm sóc sức khỏe.)